Zwinhavens
Monnikerede en Hoeke maken deel uit van het middeleeuwse Zwingeul, een netwerk van voorhavens die Brugge met de Noordzee verbond. Via Sluis konden internationale handelsschepen langs Muide (Sint-Anna-ter Muiden), Hoeke en Monnikerede tot in Damme varen en aldaar werden de goederen overgeladen in kleinere schepen en tot in Brugge gebracht. De Zwingeul verzandde waardoor de Zwinhavens althans uit het bovengrondse huidige polderlandschap volledig zijn verdwenen.
Voorlopige bescherming krijgt nu definitief karakter
Archeologisch onderzoek van de Universiteit van Gent heeft aangetoond dat er voor elk van deze twee voorhavens van Hoeke en Monnikerede in de bodem nog zeer goed bewaarde resten terug te vinden zijn, zoals o.a. een houten kade, grote hoeveelheden ijzerslakken, steenkool, scheepstouw en een stuk geweven wol.
Om deze archeologische vondsten en sporen van deze unieke middeleeuwse sites te bewaren en verder onderzoek te garanderen besliste Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele in november van vorig jaar om deze site voorlopig te beschermen. Na het doorlopen van een openbaar onderzoek krijgt deze bescherming nu een definitief karakter.
Tijdens het openbaar onderzoek werden o.m. door landbouwers een aantal bezwaren ingediend. Daarop werden een aantal zaken in het beschermingsbesluit aangepast. Zo moet een handeling in de ondergrond die een wijziging van het landschap tot gevolg heeft een toelating krijgen. Deze toelating moeten landbouwers enkel vragen bij het scheuren van historisch permanent grasland maar niet voor tijdelijke graslanden. Diepploegen kan tot 35 cm in plaats van tot 30 cm, zonder toelating. Ook in het beheersplan, dat nog moet opgemaakt worden, kunnen nog bijkomende vrijstellingen opgenomen worden. “Zo beschermen we maximaal de archeologische site maar houden we wel rekening met de landbouwers die hun werk moeten kunnen verderzetten zonder al te veel hinder.” verduidelijkt Coudyser.
Naast behoud ook inzetten op ontsluiting van middeleeuws erfgoed
Het middeleeuwse verleden van de Zwinstreek spreekt al enige tijd tot de verbeelding. De voorbije jaren zijn dan ook al verschillende initiatieven opgezet om dit rijke verleden beter bekend te maken bij het brede publiek. “Zo liep er vorig jaar in het Zwin Natuur Park een tijdelijke belevingsexpo. De bijhorende Zwinhaven fietsroute met 5 virtual reality-kijkers tussen Knokke-Heist, Sluis, Damme en Brugge toont de middeleeuwse havens. Dit jaar wordt de beleving nog uitgebreid. Foodarcheoloog Jeroen Van Vaerenbergh laat ons kennis maken met de middeleeuwse culinaire ingrediënten die in samenspraak met Zwinstreekondernemers verwerkt werden in creatieve gerechten.” besluit Coudyser.
Ons rijk verleden opnieuw tot leven wekken en deze kennis overdragen is mogelijk dankzij ons erfgoed.
